پیت استاپ (تعویض لاستیک) در فرمول یک

فرمول یک ایران – پیت استاپ یا توقف در پیت یکی از بخش های جذاب مسابقات موتوری و بخصوص فرمول یک بوده که می تواند با تعویض لاستیک، سوختگیری (فعلا طبق قوانین این مورد ممکن نیست)، تعویض بال جلو و قطعات و … همراه باشد.

در گرندپری اروپایی رقابت‌های فرمول یک 2016 که در باکوی آذربایجان برگزار شد، تیم ویلیامز موفق شد چهار لاستیک خودروی فیلیپه ماسا را در 1.920 ثانیه (طبق ادعای تیم ویلیامز 1.89 ثانیه) تعویض کند تا با شکستن رکورد 1.923 ثانیه‌ای تیم ردبول – که سال 2013 در تعویض لاستیک خودروی مارک وبر در پیست آستین آمریکا ثبت شده بود– سریع ترین پیت‌ استاپ تاریخ فرمول یک را انجام دهد.

در فصل 2018 نیز تیم فراری در گرندپری برزیل برای تعویض لاستیک سباستین فتل زمان 1.97 را ثبت کردند که سریع ترین پیت استاپ فصل بوده است، در ادامه نگاهی به فرایند پیت‌استاپ و تعویض لاستیک‌ها در رقابت‌های فرمول یک خواهیم داشت.

پیت استاپ تیم ویلیامز

پیت استاپ در دنیای مدرن فرمول یک

پس از ممنوعیت سوخت‌گیری در طول مسابقه از سال 2010 به بعد، هدف اصلی انجام پیت استاپ تعویض لاستیک می‌باشد. در این حالت در اکثر موارد تعویض لاستیک در کم تر از سه ثانیه انجام می‌شود. با توجه به دشوار شدن سبقت‌گیری در طول مسابقه، بسیاری از جابجایی‌ها در پی اتخاذ استراتژی‌های متفاوت صورت می‌گیرد و لذا حتی تغییر یک ثانیه‌ای در تکمیل پیت استاپ می‌تواند تاثیر‌گذار باشد.

اگر باله جلویی خودرو آسیب دیده باشد و یا تیم برای تغییر نیروی داون فورس بخواهد زاویه آن را تغییر دهد، مدت زمان پیت استاپ افزایش خواهد‌یافت.

دکمه تایید کردن پیت (Pit Confirm)

ابتدا راننده از طریق رادیوی تیمی‌ به پیت فراخوانده می‌شود. او علاوه بر تایید رادیویی، از طریق دکمه تایید کردن پیت (Pit Confirm) که بر روی فرمانش قرار دارد، به تیم اعلام می‌کند که از این دستور تبعیت می‌کند و در پی آن چراغی در گاراژ تیم برای آگاه کردن مکانیک‌ها روشن خواهد شد.

خودرو پس از رسیدن به ورودیِ پیت، به محض گذر از خط سفید و ورود به پیت لین، باید به علت مسائل ایمنی سرعت خود را به 80 کیلومتر در ساعت کاهش دهد و هرگونه تخطی جریمه‌ای به دنبال خواهد داشت. راننده به کمک دکمه محدود‌کننده سرعت بر روی فرمانش، به سرعت لازم می‌رسد و پس از آن به سمت گاراژ تیم حرکت می‌کند.

دکمه محدودکننده سرعت بر روی فرمان

مرد آب‌نباتی

اگر از قدیم مسابقات فرمول یک را دنبال کرده باشید حتماً مکانیکی که تابلو به دست در نزدیکی گاراژ تیم ایستاده و راننده را به پیت استاپ هدایت می‌کرد به خاطر دارید. به این مکانیک به علت شکل تابلویش که شبیه به آب‌نبات چوبی بود، مرد آب‌نباتی می‌گفتند.

وی علاوه بر هدایت راننده به پیت استاپ، با زیر در نظر داشتن سایر مکانیک‌ها در هنگام انجام پیت استاپ، به کمک تابلویش به راننده اعلام می‌کرد که چه هنگام خودرو را در دنده یک قرار دهد و چه هنگام اجازه حرکت مجدد را دارد. اما پس از آن که در سال 2008 تیم فراری شروع به استفاده از چراغ پیت کرد، رفته رفته مرد آب‌نباتی از پیت استاپ حذف شد.

چراغ پیت استاپ – مرد آبنباتی

مکانیک ها در پیت استاپ فرمول یک

خودرو پس از رسیدن به گاراژ خودرو در محوطه مخصوص تعویض لاستیک (پیت باکس) قرار می‌گیرد. در واقع اولین مرحله در انجام یک پیت استاپ سریع همین مرحله است. راننده می‌بایست در محلی دقیق توقف کند تا چرخ‌هایش درست در مقابل مکانیک‌ها قرار گیرد.

حداقل 16 مکانیک در یک پیت ‌استاپ شرکت می‌کنند. مکانیکی به همراه جک در جلوی خودرو ایستاده است که با ورود خودرو به پیت، جک در زیر باله جلو قرار می‌گیرد. مکانیکی دیگر پس از توقف خودرو در پشت خودرو قرار می‌گیرد و جک را در پشت خودرو قرار می‌دهد. این دو مکانیک همزمان خودرو را ده سانتی متر به بالا می‌آورند.

پیت استاپ از زاویه دید جک جلو

دو مکانیک دیگر در دو طرف خودرو قرار می‌گیرند و با با گرفتن سایدپاد خودرو، آن را ثابت نگه می‌دارند.

علاوه بر این چهار مکانیک، هر چرخ نیاز به سه مکانیک دارد. مکانیک اول با کمک دریل لاستیک را باز می‌کند. مکانیک دوم لاستیک را بر می‌دارد و مکانیکی دیگر لاستیک جدید را در جای خود قرار می‌دهد. سپس مکانیک اول با کمک دریل لاستیک را پیچ می‌کند. این مکانیک پس از اتمام کارش با فشردن دکمه ای بر روی دریل، سیگنالی را به چراغ پیت استاپ که در دید راننده قرار دارد می‌فرستد. ضمناً دست خود را به نشانه اتمام کار بالا می‌گیرد.

پیت استاپ از زاویه دید مکانیک باز/بسته کننده لاستیک

در تصویر زیر وظیفه هر مکانیک مشخص شده است.

نقش هر مکانیک در پیت استاپ

علاوه بر این 16 نفر ممکن است مکانیک‌های دیگری نیز به پیت استاپ اضافه شوند؛ دو مکانیک همراه به جک در جلو و عقب خودرو تا در صورت عمل نکردن جک‌های اصلی وارد عمل شوند، مکانیکی همراه با استارتر موتور تا در صورت خاموش شدن خودرو وارد عمل شود. دو مکانیک برای تغییر زاویه باله جلو در صورت نیاز و یا تعویض دماغه خودرو هنگامی‌ که آسیب دیده است و یک، دو یا چند مکانیک دیگر برای جدا کردن قطعات اضافی چسبیده به خودرو.

نمایش زمانی مراحل پیت استاپ

مراحل انجام توقف و تعویض لاستیک فرمول یک

باز کننده لاستیک سعی می‌کند قبل از توقف کامل خودرو دریلش را در مهره چرخ جا بیندازد.

بردارنده، لاستیک را جدا می‌کند.

سوار کننده، لاستیک را سوار می‌کند.

مکانیک اول(بازکننده) لاستیک را می‌بندد.

پس از توقف خودرو، دو مکانیک به کمک جک خودرو را بلند می‌کنند و پس از اتمام کار بر روی زمین قرار می‌دهند.

در این فاصله ممکن است مکانیک‌های دیگر زاویه باله جلو را تغییر دهند یا قطعات چسبیده به خودرو را جدا کنند.

در گذشته و قبل از استفاده از چراغ، مرد آب نباتی راننده را برای توقف و حرکت راهنمایی می‌کرد.

پس از اتمام کار، چراغ به رنگ سبز تغییر می‌کند و راننده وارد پیت لین می‌شود. کل فرایند پیت استاپ – عبور از پیت لین و توقف در پیت باکس – بسته به طول پیت لین، بین 20 تا 30 ثانیه زمان می‌برد.

اجرای جریمه یا پنالتی در پیت

راننده ای که جریمه 5 یا 10 ثانیه ای اختیاری دریافت می‌کند، اگر قبل از اتمام مسابقه وارد پیت استاپ شود، در 5 و یا 10 ثانیه اول، مکانیک‌ها اجازه دست زدن به خودرو را ندارند و پس از طی این زمان می‌توانند فعالیت خود را آغاز کنند.

مسئولیت رها کردن ایمن خودرو پس از اتمام کار به سمت پیت لین به عهده تیم می‌باشد؛ به این معنی که اگر وارد شدن خودرو به پیت لین توسط داوران خطرناک تشخیص داده شود، راننده جریمه دریافت می‌کند.